Tháng Tư nhớ về mặt trận Long Khánh (9-21/4/1975)

(Võ Trung Tín và Nguyễn Hữu Viên)

Mặt trận Long Khánh-Xuân Lộc
Lực lượng địch: gồm Quân Ðoàn 4 CSBV và các đơn vị tăng cường.
- SÐ6CSBV gồm 3 Trung Ðoàn 33, 274, 612.
- SÐ7CSBV gồm 3 Trung Ðoàn 141, 165 và 209.
- SÐ341CSBV là SÐ mới thành lập sau ngày Hiệp Ðịnh Paris.
Thành phần tăng cường:
- SÐ325CSBV gồm các Trung Ðoàn 18, 95 và 101.
- Công Trường 3 CSBV
- 3 tiểu đoàn đặc công.
Thành phần yểm trợ:
- 1 Sư đoàn pháo binh.
- 2 Trung Ðoàn thiết giáp.
- Liên Ðoàn 75 Pháo Yểm tầm xa và các đơn vị Phòng Không, Công Binh...

Lực lượng bạn:
- SÐ18BB với các Trung Ðoàn 43, Trung Ðoàn 48 và Trung Ðoàn 52.
- Lữ Ðoàn 1 Nhảy Dù do Trung Tá Nguyễn Văn Ðỉnh chỉ huy gồm 3 Tiểu Ðoàn.
*TÐ1ND, TÐT là Thiếu Tá Ngô Tùng Châu.
*TÐ8ND, TÐT là Thiếu Tá Nguyễn Viết Thanh.
*TÐ9ND, TÐT là Trung Tá Nguyễn Văn Nhỏ.
*TÐ3PBND
*ÐÐ1TS.
- TÐ82BÐQ,TÐT là Thiếu Tá Vương Mộng Long.
- SÐ3 Không Quân đóng tại Biên Hòa.
- SÐ4KQ đóng tại Cần Thơ.
- Thiết Ðoàn 5 Kỵ Binh.
- 2 Tiểu Ðoàn Pháo Binh 155 ly và 175 ly.
- Các đơn vị ÐPQ/Tiểu Khu Long Khánh

Xuân Lộc là tỉnh lỵ của tỉnh Long Khánh được TT Diệm thành lập từ năm 1957, cách Sài Gòn khoảng 80km, mục đích định cư đồng bào Bắc Việt di cư năm 1954 sau hiệp định Geneve. Tỉnh có diện tích vào khoảng 3,457 km2, đất đai phần lớn là núi thấp, đồi cao, rừng thưa và đồn điền cao su - trong thời kháng chiến chống Pháp là một vị trí chiến lược quan trọng vì là ngã ba của 2 quốc lộ 1 và 20, cửa ngõ từ miền Trung, miền Cao Nguyên vào Sài Gòn, do đó Xuân Lộc được coi như vòng đai ngoài bảo vệ phi trường Biên Hòa và thủ đô Sài Gòn. Xuân Lộc nằm trên đường giao liên giữa chiến khu C và D của VC với các mật khu Mây Tầm, Cù Mi, Xuyên Mộc, Ðất Ðỏ của tỉnh Phước Tuy, con đường mạch máu mà Bắc Việt dùng để nhận tiếp tế bổ sung quân và tiếp liệu bằng đường biển, vì vậy từ lâu Sư Ðoàn 18BB đã được bố trí tại tỉnh này để ngăn chận.

Ðể tấn công Long Khánh, BV đã tung vào chiến trường này Quân Ðoàn 4 gồm 3 sư đoàn CT6, CT7, 341 và các đơn vị có sẵn của quân khu 7. Thiếu Tướng CS Hoàng Cầm là tư lệnh, chính ủy là Thiếu Tướng Hoàng Thế Thiện và 5 tướng cố vấn Nga túc trực bên cạnh Văn Tiến Dũng chỉ huy chiến dịch. Về sau còn được tăng cường thêm SÐ325, CT3, và Liên Ðoàn 75 Pháo yểm tầm xa.
Ðến đầu tháng 4/75, Cộng quân đã bắt đầu tấn chiếm các điểm trọng yếu trong tỉnh Long Khánh như Ðịnh Quán và Bình Khánh để cắt đứt QL20 nối liền Sàigòn và Cao Nguyên; cắt đứt QL1 nối liền Sài Gòn với các tỉnh duyên hải miền Trung. Do đó vào thời điểm nầy Xuân Lộc trở thành khu vực phòng ngự trọng yếu của Sài Gòn và Quân Khu 3.

Ðể bảo vệ Xuân Lộc, QLVNCH có Sư Ðoàn 18BB (các Trung Ðoàn 43, 48, 52), lực lượng ÐPQ+NQ tỉnh và các đơn vị tăng phái gồm Thiết Ðoàn 5 Kỵ Binh, Tiểu đoàn 82 BÐQ, 2 tiểu đoàn pháo binh, và toàn bộ Lữ Ðoàn 1 Dù (với các tiểu đoàn 1, 8, 9 và Tiểu Ðoàn 3 Pháo Binh Dù), Sư Ðoàn 4 Không Quân VN từ phi trường Cần Thơ, phụ trách không yểm chiến thuật. Các đơn vị phòng thủ được chia thành 3 chiến đoàn đặc nhiệm 43, 48 và 52 phối trí án ngữ quanh vòng đai thị xã Xuân Lộc.

*Chiến Ðoàn Ðặc Nhiệm 43 do Ðại Tá Lê Xuân Hiếu chỉ huy gồm các đơn vị Trung Ðoàn 43, Tiểu Ðoàn 82 BÐQ, Thiết Ðoàn 5 (-) Kỵ Binh, các đơn vị Ðịa Phương Quân và Nghĩa Quân Long Khánh, nhiệm vụ phòng thủ Thị Xã Xuân Lộc.
*Chiến Ðoàn Ðặc Nhiệm 48 do Trung Tá Trần Minh Công chỉ huy gồm các đơn vị trực thuộc Trung Ðoàn 48BB giữ nhiệm vụ bảo vệ an ninh dọc theo Quốc Lộ 1 từ Xuân Lộc đến Gia Rai.
*Chiến Ðoàn Ðặc Nhiệm 52 do Ðại Tá Ngô Kỳ Dũng chỉ huy gồm toàn bộ Trung Ðoàn 52BB và một Chi Ðoàn 3/5 Kỵ Binh nhiệm vụ án ngữ từ ngã ba Dầu Giây đến Kiệm Tân.
Tư lệnh mặt trận Long Khánh là Chuẩn tướng Lê Minh Ðảo, Tư lệnh Sư đoàn 18 Bộ binh, Ðại tá Tư Lệnh Phó Lê Xuân Mai và Tỉnh Trưởng Long Khánh Ðại Tá Phạm Văn Phúc BÐQ mới về thay Trung Tá Lê Ánh Nguyệt hồi tháng 3 /75.

Chiến trường Long Khánh gồm 3 mặt trận chính: mặt trận ngã ba Dầu Giây do Trung Ðoàn 52BB và Chi Ðoàn 3/5 Kỵ Binh trấn giữ, mặt trận núi Chứa Chan, Gia Rai do Trung Ðoàn 48BB và Thị xã Xuân Lộc do Trung Ðoàn 43BB và các Tiểu Ðoàn ÐPQ bảo vệ. Bộ Tư Lệnh hành quân của Tướng Lê Minh Ðảo đặt tại quận đường Xuân Lộc ngã ba Tân Phong - Long Giao được bảo vệ bởi các đơn vị trừ bị của sư đoàn, pháo binh và một Thiết Ðoàn chiến xa.

Diễn Tiến:
9/4/1975 Trận Chiến Xuân Lộc bùng nổ:
Vào lúc 5g30 rạng sáng ngày 9/4/1975, sau khi đã đặt các chướng ngại vật tại ngã ba Dầu Giây, giao điểm của Quốc lộ 1 và Quốc lộ 20, CS Bắc Việt đồng loạt pháo kích vào nhiều vị trí quanh tỉnh lỵ Xuân Lộc, đa số rớt vào chợ, nhà thờ và các nhà của dân chúng khiến cho người dân vô tội chết và bị thương như rạ, trận pháo kéo dài trong 2 tiếng đồng hồ với hơn 3,000 trái đạn.

Khoảng 1 giờ sau, Cộng quân tung Trung Ðoàn 266 thuộc sư đoàn 341 chính quy Bắc Việt, và 1 Tiểu đoàn chiến xa T54, 2 tiểu đoàn pháo, 1 tiểu đoàn đặc công tấn công vào các vị trí phòng ngự của chiến đoàn 43, tại ngã ba cua Heo, trung tâm tỉnh lỵ Long Khánh. Trận chiến xảy ra ngay tại nhà thờ Chánh Tòa và giữa chợ Xuân Lộc. Ðối phương sử dụng chiến thuật “bộ binh tùng thiết”. Các đơn vị phòng thủ đã phản công quyết liệt, Ðại Ðội Trinh Sát 43 đã đẩy lui cộng quân tại ngã ba Cua Heo và giữ vững vị trí, TÐ82 BÐQ cũng đã chận đứng mũi tấn công của cộng quân bằng chiến xa và bộ binh tùng thiết tại phi trường L19 và Tòa Hành Chánh Tỉnh. Một vài nơi khác trong thành phố công quân đã chọc thủng phòng tuyến của ta.

Ðể đẩy lùi địch quân ra khỏi thị xã, Bộ Tư Lệnh Quân Ðoàn 3 đã điều động thêm lực lượng đến tăng viện, trận chiến trở nên dữ dội hơn. Lực lượng tăng viện và trú phòng đã quyết chiến và đẩy lùi được các đợt tấn công của Cộng quân. Nhiều chiến xa T54 và PT76 bị hạ khắp nơi bởi các hỏa tiễn M72 và các phản lực cơ A37, F5 của không quân.

10/4/1975 Trận chiến Xuân Lộc ngày N+1:
Sau khi bị đẩy lùi khỏi trung tâm thị xã Xuân Lộc trong buổi chiều ngày 9 tháng 4/1975, trận chiến tại mặt trận Long Khánh đã bước vào ngày thứ hai. 7 giờ sáng ngày 10 tháng 4/1975, CQ lại mở đợt tấn công thứ hai với 2 Sư Ðoàn CT.6 và 7 CSBV và các Trung Ðoàn Chiến Xa... Khởi đầu là CQ pháo kích khoảng 1 ngàn quả đạn đủ loại vào thị xã Xuân Lộc, và các vị trí trọng điểm dọc theo các phòng tuyến vòng đai tỉnh lỵ, trận mưa pháo kéo dài trong vòng 1 giờ. Sau đó, các đơn vị bộ binh cấp Trung Ðoàn và thiết giáp của Cộng quân đã đồng loạt tấn công biển người vào thị xã từ hai hướng Ðông Bắc và Tây Bắc. Ðợt tấn công này của địch đã bị quân trú phòng chận đứng từ các ngã ba dẫn vào tỉnh lỵ. Ðến 6 giờ chiều ngày 10/4/1975, các chốt cầm cự của Cộng quân trong thị xã Xuân Lộc, nhà thờ Chánh Tòa đã hoàn toàn bị đẩy lui, 300 Cộng quân bỏ xác tại trận địa với trên 100 vũ khí đủ loại, 2 binh sĩ Cộng quân bị bắt sống. Tại các khu vực kế cận thị xã, trận chiến vẫn kéo dài đến 10 giờ đêm mới tạm lắng.

Kịch chiến tại ngã ba Dầu Giây:
Tại ngã ba Dầu Giây, trận chiến đã xảy ra quyết liệt. Cộng quân áp dụng chiến thuật “xa luân chiến”,thay nhau liên tục mở các đợt tấn công vào hệ thống công sự phòng thủ của quân trú phòng.
Ðể triệt tiêu lối đánh của đối phương, các đơn vị trú phòng VNCH đợi Cộng quân đến gần mới khai hỏa đồng loạt, mỗi đợt tấn công có ít nhất một trung đội Cộng quân đi đầu bị loại khỏi vòng chiến. Ðể yểm trợ cho các đơn vị phòng ngự, các pháo đội Pháo binh VNCH đã bắn trực xạ chận đứng các đợt tấn công biển người của Cộng quân.

11/4/1975 Xuân Lộc ngày N+2:
Sau hai ngày giao tranh 9 và 10/4/1975, hơn 500 CQ bỏ xác tại trận, 8 chiến xa T54 bị bắn cháy, lực lượng phòng ngự VNCH thu được gần 200 vũ khí đủ loại. 7 giờ sáng ngày 11/4/1975, hai Trung Ðoàn CQ từ hướng Ðông Bắc và Tây Nam lại tấn công vào trung tâm thị xã, đây là đợt tấn công thứ ba. Quân trú phòng từ những công sự chiến đấu quanh các khu vực đã giao tranh quyết liệt với Cộng quân.

- Tại ngã ba Dầu Giây, liên tục trong 3 ngày từ 9 đến 11/4/1975, CQ đã tung 2 Trung Ðoàn có thiết giáp yểm trợ quyết chiếm khu vực này, để từ đây mở những cuộc tấn công lớn vào phòng tuyến của Trung Ðoàn 52 BB đang án ngữ hướng Tây Bắc của thị xã tỉnh lỵ. Tính từ 6 giờ sáng đến 18 giờ ngày 11/4/1975, CQ đã mở đến 6 đợt xung phong biển người vào các vị trí ở mặt trận Dầu Giây, và tất cả đều bị đẩy lùi.

12/4/1975 CQ tung 4 sư đoàn vào mặt trận Long Khánh:
Trong ngày 12/4/1975, trận chiến tại Long Khanh đã trở nên quyết liệt khi Cộng quân tung thêm 1 sư đoàn có bí số CT 3 (công trường 3) vào mặt trận tại ngã ba Dầu Giây, 1 Trung Ðoàn biệt lập và 1 Trung Ðoàn thiết giáp thuộc khu miền Ðông tấn công vào trung tâm thị xã. Kịch chiến đã diễn ra tại nhiều phòng tuyến vòng đai tỉnh lỵ Xuân Lộc, như vậy tính đến ngày nầy, lực lượng Cộng quân tại mặt trận Xuân Lộc (tỉnh lỵ tỉnh Long Khánh) và khu vực phụ cận có 4 sư đoàn chính quy: 341, CT 6 và CT 7, thuộc Quân Ðoàn 4, và sư đoàn mới mang tên là CT3; lực lượng yểm trợ có 1 sư đoàn pháo binh, 2 Trung Ðoàn thiết giáp và khoảng 3 tiểu đoàn đặc công.

12/4/1975 *Lữ Ðoàn 1 Dù nhảy vào mặt trận Xuân Lộc:
Trước áp lực nặng của CQ tại Xuân Lộc, để đối đầu với 4 sư đoàn bộ binh và 1 sư đoàn pháo, 2 Trung Ðoàn thiết giáp của CSBV, ngày 12 tháng 4/1975, Bộ Tư Lệnh QÐ3 tung lực lượng trừ bị cuối cùng vào trận chiến: Ðó là LÐ1ND. Sau khi di chuyển từ Biên Hòa đến Trảng Bom với 3 Tiểu Ðoàn 1,8 & 9ND và tiểu đoàn 3 Pháo Binh Dù vừa từ miền Trung về. Tất cả khoảng 100 chiếc trực thăng bán phản lực HU1B của 2 SÐ 3 và 4 KQVN đã thả hơn 2,000 quân Dù từ Trảng Bom vào trận địa: hai tiểu đoàn 8 và 9 Dù được trực thăng vận xuống ấp Bảo Bình, cách tỉnh lỵ Long Khánh 5km về hướng Nam, và cách Bộ Tư lệnh Sư Ðoàn 18BB ba cây số về hướng Ðông. Các pháo đội Nhảy Dù cũng được các Chinook chuyển vận đến BTL hành quân đóng kế bên BTL/S Ð18BB.

13/4/1975 *Lữ đoàn 1 Dù tái chiếm Bảo Ðịnh, tỉnh Long Khánh:
2 tiểu đoàn Nhảy Dù được lệnh tái chiếm xã Bảo Ðịnh, cách ấp Bảo Bình 2 km về hướng Bắc. Xã này đã bị 2 Trung Ðoàn Cộng quân thuộc CT7 CSBV chiếm giữ từ ngày 10 tháng 4/1975 khi trận chiến Xuân Lộc mới bước vào ngày thứ hai.

Bảo Bình và Bảo Ðịnh cách chi khu Xuân Lộc khoảng 5 km về hướng Ðông Nam, là 2 ấp có đa số giáo dân Thiên Chúa giáo di cư từ ngoài Bắc vào năm 1954, tinh thần chống CS rất cao. Trong ấp có tổ chức “Dân Quân tự vệ” được trang bị đầy đủ vũ khí và đạn dược. Quốc kỳ VNCH vẫn tung bay phất phới mặc dù quân CSBV đã đóng chốt xung quanh gây trở ngại cho việc liên lạc và tiếp tế từ tỉnh lỵ.

Tiểu đoàn 1 Nhảy Dù được đổ xuống một khu vườn cao su, bên suối Gia Cốp, cách xã Bảo Ðịnh 1 km về phía Bắc để đánh đuổi một tiểu đoàn đặc công của Cộng quân đang chiếm giữ vườn cây của cố Thống tướng Lê Văn Tỵ, ( thường gọi là Vườn Ông Tỵ) cựu Tổng tham mưu trưởng Quân lực VNCH từ1955 đến tháng 8/1963.

TÐ9ND sau khi xuất phát khoảng nửa giờ thì có nhiều tiếng súng nổ ở phía Ðông. Với kinh nghiệm diệt chốt của các chiến sĩ Dù, Trung Tá Nhỏ TÐT báo cáo ÐÐ93ND đã bứng rễ chốt địch với 12 tên bỏ xác tại chỗ, 1 súng cối 61 ly và 9 vũ khí cá nhân, một số địch quân bỏ chạy về hướng Ðông Bắc và TÐ đang trên đường tiến về Bảo Ðịnh.

TÐ8ND xuất phát hành quân lục soát hướng Bắc QL1 sau đơn vị trên khoảng 1 giờ, vừa rời QL1 khoảng 600 thước, trải rộng đội hình băng qua những cánh rừng cao su tiến về thị xã phía Bắc thì chạm súng với một tổ trinh sát của địch trong đám rừng chồi.TÐT/TÐ8ND cho tất cả 4ÐÐ dàn hàng ngang, tất cả 4 đơn vị đều chạm địch càng lúc càng ác liệt. Sau cùng TÐ8ND đã bao vây BCH đơn vị K8 của địch quân.

Pháo Binh Dù bắt đầu nã hằng trăm quả đạn vào đội hình của địch, để tăng cường cho TD8ND, BCH / LÐ1ND điều động thêm ÐÐ93ND để thu hẹp vòng vây đám tàn quân địch. TÐ1ND đang ở phía Ðông ấp Bảo Ðịnh được điều động giăng một tuyến dài theo chiều Nam Bắc hướng về phía Ðông chờ địch.

Vào khoảng chiều tối, đơn vị TÐ2/141 cộng quân xuất hiện để tiếp đón đám tàn quân và thương binh của TÐ1/141CS khoảng 200 người sa vào bẩy TÐ1ND. Chờ cho địch lọt trọn vào trận địa, TÐ1ND cho lệnh khai hỏa hỏa tập TOT. Hằng trăm quả đạn pháo nổ chụp vào đầu cộng quân. Sau trận hỏa tập, TÐ1ND xung phong thanh toán những tên còn sót lại. Kết qủa TÐ2/141 bị xóa sổ, không một mống nào thoát khỏi.

Trong trận nầy nhờ toán Truyền Tin kiểm thính, ta dò biết được ý đồ của địch nên giăng bẫy và tiêu diệt gọn Trung Ðoàn 141/CT7VC với trên 400 tên phơi xác tại trận. TÐ8ND thiệt mất Thiếu Úy Tạ Tử Anh, Trung Ðội Trưởng ÐÐ82ND.

Sau đó, các đơn vị ND di chuyển về hướng Xuân Lộc để giải tỏa áp lực Cộng quân đang bao vây bộ Chỉ huy Tiểu khu và phòng tuyến của 1 tiểu đoàn Ðịa Phương Quân.

14/4/1975 *Trận chiến khốc liệt tại ngã ba Dầu Giây:
Tại ngã ba Dầu Giây, từ chiều 14/4/1975 đến sáng ngày 15/4/1975, Cộng quân đồng loạt tấn công vào vị trí phòng thủ của Chiến Ðoàn 52 Bộ Binh (Chiến Ðoàn Trưởng là Ðại Tá Ngô Kỳ Dũng ) bằng chiến thuật biển người và tăng pháo. ần lượt các tiền đồn, phòng tuyến của Trung Ðoàn 2BB, từ Kiệm Tân đến ấp Phan Bội Châu trên Quốc lộ 20 đều bị tràn ngập. Trước tình hình mới, Bộ Tư Lệnh chiến trường Xuân Lộc đã điều động lực lượng tăng viện lên mặt trận ngã ba Dầu Giây để cùng với Trung Ðoàn 52 BB giữ phòng tuyến tại ngay ngã ba Quốc lộ 1 và Quốc lộ 20.

Chiều ngày 15/4/1975, trận chiến đã xảy ra quyết liệt ngay tại xã Dầu Giây:
Tại ngã ba Quốc lộ 1 và 20, giữa lực lượng trú phòng và 2 sư đoàn chính quy và 1 Trung Ðoàn thiết giáp của Cộng quân. Thế trận và tương quan lực lượng vô cùng chênh lệch. Lực lượng trú phòng còn khoảng 2 ngàn quân sĩ (kể cả các tiểu đoàn Ðịa phương quân của Tiểu khu Long Khánh từ Ðịnh Quán rút về hợp cùng với các đơn vị Trung Ðoàn 52 Bộ binh).

Trong khi đó lực lượng của Cộng quân đông gấp 10 lần. Quân Ðoàn 4 CSBV gồm cả Sư Ðoàn 341, tổng trừ bị của Hà Nội vừa từ Thanh Hóa xâm nhập, do Trần Văn Trà vừa thay thế Tướng Hoàng Cầm chỉ huy đã cho áp dụng chiến thuật biển người. Trong trận chiến tàn bạo và khủng khiếp nầy một người lính chiến VNCH tại phòng tuyến ngã ba Dầu Giây đã phải chiến đấu với thế trận 1 chống 10 với đầy đủ tăng pháo yểm trợ.

Trận chiến đã diễn ra khốc liệt ngay từ những phút đầu. Cộng quân pháo kích như mưa xuống các vị trí công sự của quân trú phòng, sau đó là đợt tấn công biển người. Sau 3 giờ kịch chiến, Cộng quân đã tràn ngập chia cắt các lực lượng của quân lực VNCH án ngữ trên quốc lộ 1 và quốc lộ 20. Do trời tối, và 4 chiến xa M-48 của Chi Ðoàn 3/5 kỵ binh bị trúng đạn pháo của Cộng quân ngay từ đầu nên việc yểm trợ của Thiết giáp đã không thực hiện được. Khoảng 8 giờ tối thì toàn phòng tuyến ngã ba Dầu Giây bị vỡ. Chiến đoàn 52 bị tan hàng, tất cả pháo binh, thiết giáp, người đều bị hủy diệt sau 6 ngày đêm chiến đấu. Ðến 9.00 giờ đêm, khi hầm chỉ huy bị pháo của địch bắn sập, Ðại Tá chiến Ðoàn Trưởng mới cho rút quân với vỏn vẹn 200 người còn sống sót.

16/4/1975 2 quả bom khổng lồ Daisy Cutter:
Chiếm được ngã ba Dầu Giây, 2 sư đoàn CSBV tập trung quân chuẩn bị tiến về Sài Gòn. Tình hình Long Khánh trở nên nguy ngập.

10 giờ phi cơ quan sát báo cáo về BTL QÐ3 về rừng người, chiến xa, đại pháo CSBV đang tập trung tại ngã ba Dầu Giây.

11 giờ 2 vận tải cơ C130 được lệnh mang 2 quả bom khổng lồ Daisy Cutter, xuất phát từ phi đạo 39 tại phi trường Tân Sơn Nhất thả xuống vùng tập trung quân của CSBV khiến cho đại quân của CS rối loạn trong 3 ngày liền. Và Hà Nội đã la làng rằng Mỹ đã vi phạm hiệp định Ba Lê vì B52 trở lại Việt Nam.

Bom khổng lồ “Daisy Cutter” nầy do Mỹ cung cấp vào trung tuần tháng 4/1975. Theo các tài liệu tình báo, hơn 7 ngàn Cộng quân và hàng trăm vũ khí nặng, quân xa CSVN bị tiêu diệt bởi hai trái bom này.

Trong cuộc tiếp xúc với vị phụ tá bộ trưởng quốc phòng Hoa Kỳ vào cuối tháng 2/1975, Ðại Tướng Cao Văn Viên đã yêu cầu Bộ Quốc Phòng Mỹ đặc biệt cung cấp vũ khí nào mà Không Quân Việt Nam có thể sử dụng được. Ðó là loại bom 15 ngàn cân Anh có tên là bom bạch cúc (Daisy Cutter) mà Không Quân Hoa Kỳ thường dùng thả bằng phi cơ C-130 để khai quang dọn bãi đáp trong các khu vực rừng già. Thế nhưng, gần đến cuối cuộc chiến, Hoa Kỳ mới đáp ứng yêu cầu của Bộ Tổng Tham Mưu QL.VNCH, sau chuyến viếng thăm của Ðại Tướng Weyand. Vào giữa tháng 4/1975, ba trái chuyển đến trước và sau đó thêm 10 trái nữa chuyển đến chỉ vài ngày trước khi cuộc chiến kết thúc. Một chuyên viên Mỹ đi theo chuyến này để hướng dẫn cho chuyên viên VN cách gắn ngòi nổ và cách gắn bom lên phi cơ.

Tướng Nguyễn Văn Toàn đã xin Bộ Tổng Tham Mưu thả hết 11 trái bom còn lại nhưng được trả lời là không còn ngòi nổ.)

17/4/1975 *Kịch chiến tại phòng tuyến Ðịnh Quán:
Tại mặt trận Long Khánh, sau khi phòng tuyến Dầu Giây do Trung Ðoàn 52 Bộ Binh phòng ngự bị vỡ, Cộng quân chuyển mục tiêu tấn công sang khu vực Ðịnh quán do một Tiểu đoàn của Trung Ðoàn 43 Bộ binh trấn giữ. đồng thời gia tăng áp lực tại phòng tuyến của lực lượng VNCH tại núi Chứa Chan, Gia Rai. Cùng lúc đó, Cộng quân điều động 2 Trung Ðoàn tấn công vào trung tâm thị xã Xuân Lộc, tỉnh lỵ tỉnh Long Khánh.

* CQ tấn công vào phía Nam thị xã Xuân Lộc:
Trong ngày 17 tháng 4/1975, các đơn vị thuộc 3 sư đoàn 3, 6, 7 Cộng quân tiếp tục mở các đợt tấn kích vào phòng tuyến phía Nam thị xã Xuân Lộc do 2 tiểu đoàn thuộc Lữ Ðoàn 1 Dù án ngữ. Những pha cận chiến giữa chiến binh Nhảy Dù và CQ đã diễn ra quanh các vườn cây rộng mênh mông của cố Thống Tướng Lê Văn Tỵ, nằm sát đường rầy xe lửa. Không quân đã thực hiện nhiều phi tuần F-5 và A-37 oanh kích vào vị trí đóng quân của một Trung Ðoàn Cộng quân trong khu vườn này.

18/4/1975 *Tại mặt trận Xuân Lộc:
Trung Úy Ðăng ÐÐT/ÐÐ1TS báo cáo thấy nhiều xe molotova địch xuất hiện trong khu rừng phía Ðông và Ðông Nam BTL/Hành Quân. Buổi chiều, LÐT/LÐ1ND ra lệnh cho ÐÐ94 (Tr/Úy Thăng) vào lục soát khu vực do trinh sát báo cáo.

Ðịch quân thấy bị lộ diện nên khai hỏa tấn công quyết liệt vào ÐÐ94ND. Ðến 5 giờ chiều cùng ngày TÐ9ND điều động ÐÐ93ND, Ðại Úy Tường ÐÐT, vào tiếp viện cho ÐÐ 94. Vừa qua khỏi bìa rừng ÐÐ 93 chạm địch ngay, giao tranh cho tới chiều tối. Vì trời tối, địch tuy đông nhưng không biết ta ở đâu nên đôi bên đều thủ thế chỉ va chạm lẻ tẻ qua đêm. Pháo binh của ta cũng chỉ bắn cầm chừng vì quân đôi bên quá gần.

Sáng ngày 19/4/1975
ÐÐ93 được tăng viện một chi đoàn M113, 2 đơn vị ND như hổ thêm cánh, mở rộng phòng tuyến dàn quân tấn công vào mục tiêu, địch phản ứng dữ dội, nhưng Nhảy Dù siết chặt gọng kiềm, giao tranh ác liệt, sau nhiều giờ kịch chiến địch quân bị thiệt hại nặng, bỏ lại trên 200 xác tại trận. Phía Nhảy Dù Thiếu Úy Thoại và 2 binh sĩ hy sinh cùng 8 binh sĩ khác bị thương, một thiết vận xa M113 bị đứt dây xích.

Phòng tuyến Ðịnh Quán thất thủ
Tại khu vực Ðịnh Quán, Cộng quân tung 1 Trung Ðoàn tấn công ồ ạt vào tuyến phòng ngự của một tiểu đoàn thuộc Trung Ðoàn 43 Bộ Binh. Quân trú phòng đã dũng cảm đánh trả nhiều đợt xung phong của địch quân. Sau những giờ tử chiến với Cộng quân, tuyến phòng thủ Ðịnh Quán đã bị vỡ trong ngày 19/4/1975. Một số chiến binh của tiểu đoàn nói trên rút về được tuyến sau.

20/04/1975 *Những trận đánh cuối cùng tại chiến trường Long Khánh
Tại chiến trường Long Khánh, rạng sáng ngày 20 tháng 4/1975, 2 Trung Ðoàn cộng quân từ hướng Ðông Nam Xuân Lộc tiến đánh thẳng vào Bộ Tư Lệnh Sư Ðoàn 18 Bộ Binh và Bộ Chỉ Huy Tiểu Khu Long Khánh. Cộng quân tập trung lực lượng tại đồn điền Xuân Lộc cách Bộ Tư Lệnh Hành Quân Sư Ðoàn 18 khoảng 3km.

*Tại phòng tuyến sát tỉnh lỵ Long Khánh, một trận chiến khác diễn ra rất khốc liệt giữa Tiểu Ðoàn 9 Nhảy Dù và một Trung Ðoàn cộng quân trong khu vườn cây của cố Thống Tướng Lê Văn Tỵ. Cộng quân đã xây dựng hệ thống phòng thủ kiên cố trong khu vực này nên các đợt tấn công của Tiểu Ðoàn 9 Dù đã gặp rất nhiều khó khăn.

*Qua 12 ngày chiến đấu đẫm máu, tuyến thép Xuân Lộc vẫn đứng vững dù Phan-Rang đã thất thủ ngày 17/4, Phan Thiết đêm 18/4, Bình Tuy bỏ ngỏ, giờ đây Xuân Lộc là vùng giới tuyến của đất nước. Tin thắng trận của SÐ18BB, LÐ1ND, BÐQ, Thiết Giáp và Không Quân tới tấp gởi về Sài Gòn như những gáo nước lạnh tạt vào mặt bọn nhà báo, nhà văn, trí thức ngoại quốc và VN chủ bại. khiến chúng không có cách nào để bóp méo sự thật xuyên tạc, nên cũng cúi đầu kính phục tinh thần bất khuất của Quân Dân miền Nam. Bởi vì đây là chiến thắng cuối cùng của QLVNCH trước khi bị rã ngũ.

*Bộ Tư Lệnh Quân Ðoàn 3/Quân Khu 3 rút quân khỏi phòng tuyến Xuân Lộc
Trong khi toàn mặt trận Xuân Lộc đang giao chiến khốc liệt với quân CSBV, thì 10 giờ sáng cùng ngày (20/4/1975), theo lệnh của Trung Tướng Nguyễn Văn Toàn, Tư Lệnh Quân Ðoàn 3, tại Bộ Tư Lệnh Sư Ðoàn 18 Bộ Binh, đã có cuộc họp khẩn với các chỉ huy trưởng các đơn vị tăng phái và Tiểu Khu Trưởng Long Khánh trong vòng 1 giờ, Bộ Tư Lệnh Sư Ðoàn 18 Bộ Binh phổ biến lệnh mới của Bộ Tư Lệnh Quân Ðoàn 3 là toàn bộ lực lượng VNCH rút khỏi Xuân Lộc.

*Theo tin tình báo, Cộng quân sau khi bị thiệt hại nặng nề đã cho thay đổi kế hoạch tấn công Sài Gòn bằng chiến dịch 2 với 5 Sư Ðoàn tấn công vào Biên Hòa, Phước Tuy đồng loạt với 3 Sư Ðoàn khác tấn công vào Tây Ninh. Vì vậy Long Khánh không còn là điểm nóng nửa. Nên tất cả các đơn vị tham chiến tại đây phải rút về Biên Hòa để lập phòng tuyến mới.

Lợi dụng tình trạng địch quân còn đang hoang mang về bom Daisy Cutter, Tướng Nguyễn Văn Toàn đã dùng trực thăng bay đến Xuân Lộc bàn với Tướng Lê Minh Ðảo để ra lịnh lui binh.

*Lệnh rút bỏ Long Khánh được ban hành bởi Chuẩn Tướng Lê Minh Ðảo, Tư Lệnh SÐ18BB, tất cả các lực lượng tại đây dùng Liên Tỉnh lộ 2, phát xuất từ Tân Phong, Long Giao về Phước Tuy, với 3 cánh quân Sư Ðoàn 18BB, Tiểu Khu Long Khánh và Ðịa Phương Quân, Lữ Ðoàn 1ND và TÐ3PBND. Ðội hình di chuyển theo thế chân vẹt để có thể yểm trợ hỏa lực cho nhau.

*Trong cuộc lui binh nầy, LÐ1ND bị thiệt thòi và nguy hiểm nhất vì là đơn vị đoạn hậu, đang chống trả với cộng quân, 2 bên còn đang giao tranh ác liệt tại Bảo Ðịnh. 7 giờ tối, lênh lui binh bắt đầu thi hành.

*9 giờ đêm, các đơn vị Nhảy Dù vừa tới QL1 và một hoạt cảnh rất cảm động xảy ra, tất cả dân làng già trẻ lớn bé của các xóm Bảo Ðịnh, Bảo Tồn, Bão Hòa đã tập trung sẵn hai bên vệ đường để theo chân lính Dù di tản.

Thì ra người lính VNCH trong suốt cuộc chiến 20 năm trời, xác thực, luôn luôn là kẻ giữ gìn thôn xóm giúp dân. Tình quân dân thắm thiết chỉ được nhắc tới trong những lúc cùng khốn hiểm nguy. CS Hà Nội đã biêt được ưu điểm nầy của người lính VNCH nên không ngớt quấy phá, xuyên tạc, đầu độc bằng cách cho cán binh, trà trộn giả làm lính VNCH trong những lúc rối loạn như Tết Mậu Thân, Mùa Hè Ðỏ Lửa, hay trận chiến 55 ngày cuối cùng, để bêu xấu bằng cách cướp của, hãm hiếp dân lành. Vin vào đó, một số trí thức hèn nhát chủ bại và mặc cảm viết trường thiên tiểu thuyết kể tội, bôi lọ người lính chiến... đâm sau lưng chiến sĩ.

Mấy chục cây số đường rừng bị bỏ hoang trên Liên Tỉnh lộ 2 từ Tân Phong cho đến Ðức Thành, Long Lễ, Bà Rịa không phải là chuyện bình thường của một đoàn quân có dân chúng lẫn lộn. Thành phần lui binh đợt đầu, nhờ yếu tố bất ngờ nên đã đến được Phước Tuy vào sáng hôm sau mặc dù trên đường đi, CSBV cố gắng quấy rối làm trì hoãn bước tiến của đoàn quân để chờ lực lượng lớn (QÐ4) của Cộng quân theo kịp để tiêu hao lực lượng của ta.

Ngay trong đêm rút quân ngày 20/4/75, tại phía Nam xã Cẩm Mỹ, phần lớn là khu rừng rậm, đoàn quân của Ðại Tá Phạm Văn Phúc và Trung Tá Lê Quang Ðịnh, Tiểu khu Trưởng và Tiểu khu Phó Tiểu Khu Long Khánh đã bị Cộng quân tấn công tràn ngập và bắn nhiều loạt B40 vào đoàn xe khi đang di chuyển. Trung Tá Ðịnh bị tử thương và Ðại Tá Phúc bị bắt làm tù binh.

LÐ1ND rút lui sau cùng, chỉ riêng TÐ3PBND được di chuyển trên đường lộ với ÐÐ1Trinh Sát Nhảy Dù hộ tống. Các đơn vị tác chiến mở đường, bọc sâu trong rừng 2 bên vệ đường để bảo vệ cuộc lui binh.

10 giờ đêm, TÐ8ND, BCH/LÐ1ND và các đơn vị yểm trợ được lịnh xuất phát về hướng Long Giao theo LT lộ số 2. Thi hành lệnh lui binh, Tiểu Ðoàn 2 Trung Ðoàn 43BB đang bảo vệ một khẩu đội pháo binh 105 ly tại núi Thị để tác xạ nghi binh trong khi toàn bộ các đơn vị VNCH rút lui, được vào hệ thống chỉ huy của LÐ1ND. Ðến 3.00 giờ sáng (21/4/1975) TÐ2/43 được lịnh phá hủy 2 khẩu pháo và rút lui khỏi Núi Thị cùng một vài đơn vị Ðịa Phương Quân và Nghĩa Quân còn sót lại tháp tùng.

4 giờ sáng ngày 21/4/1975, tại ấp Quí Cả, gần ranh giới Long Khánh-Phước Tuy, TÐ8ND và ÐÐ Trinh Sát Dù đã bị 2 Tiểu Ðoàn CSBV phục kích. Pháo Ðội C và Trung Ðội Trinh Sát hộ tống hầu hết đều bị thương vong trước biển người tấn công của địch. (pháo đội trưởng và trung đội trưởng trinh sát bị mất tích, 12 binh sĩ Dù bị tử thương và 5 bị thương). Cánh quân đi đầu của TÐ9ND cũng đụng độ nặng với CS tại thung lũng Gia-Rai dưới chân núi Cam Tiêm. Ngoài những thiệt hại trên, cuộc lui binh trên liên tỉnh lộ 2 coi như hoàn toàn kết quả tốt đẹp.

7 giờ sáng, khi di chuyển đến Căn Cứ Long Giao, TÐ2/43 được lịnh trở về hệ thống chỉ huy của Trung Ðoàn 43 và chuyển hướng, bỏ LTL2 băng rừng xuyên qua quận Long Thành Biên Hòa để tránh lọt ổ phục kích của giặc cộng.

6 giờ chiều ngày 21/4/1975 LÐ1ND về đến điểm tập trung xả Ðức Thạnh tỉnh Phước Tuy, sang ngày 22/4 xuất phái khỏi SÐ18BB và được chỉ định giữ nhiệm vụ bảo vệ Quốc lộ 15, từ Long Thành ra đến Bà Rịa.

Lữ Ðoàn I Nhảy Dù đến tham chiến trấn giữ Xuân Lộc, tăng phái cho Sư Ðoàn 18 với nhiệm vụ chận đứng bước tiến của VC vào SàiGòn. LÐ1ND đã oai dũng làm tròn nhiệm vụ, địch quân không tiến thêm được một tấc đất. Ðoàn quân viễn chinh của Võ Nguyên Giáp, dưới sự chỉ huy trực tiếp của Văn Tiến Dũng, tiến như thác đổ, đã bị khựng lại ở ngay cửa ngõ của SàiGòn. Từng đợt xung phong có chiến xa và pháo binh yểm trợ đều bị đánh bật ra, tiến lên là phải lùi lại, tấc đất đánh được buổi sáng, buổi chiều các chiến sĩ Dù ngạo nghễ giành lại. Sau nhiều ngày giao tranh, Lữ Ðoàn 1 vẫn chiến đấu và giữ vững trận tuyến cho tới cuối chót.

Ngày 24/4/1975, để khích lệ toàn thể quân nhân các cấp thuộc SÐ18BB đã anh dũng chiến đấu bảo vệ tuyến phòng thủ cuối cùng Long Khánh, Tổng Thống Trần Văn Hương cùng lưỡng viện Quốc Hội đã đến Long Bình vinh danh các chiến sĩ hữu công và đặc biệt vinh thăng một cấp đặc cách mặt trận cho Thiếu Tương Lê Minh Ðảo cùng tất cả các quân nhân tham chiến tại Long Khánh.

Sau đó, SÐ18BB được chỉ định phòng thủ mặt phía Ðông Thủ Ðô Sài Gòn, từ tổng kho Long Bình đến kho đạn thành Tuy Hạ, tiếp cận với các lực lượng của Trường Bộ-Binh Thủ Ðức, Trường Thiết Giáp. Tất cả đều tiếp tục chiến đấu với giặc cho đến khi ông Dương văn Minh ra lịnh buông súng tan hàng vào khoảng 11 giờ trưa ngày 30/4/1975 mới chấm dứt.

Tài liệu tham khảo:
- Tuyến Thép Xuân Lộc của cựu Ðại Tá Hứa Yên Lến trong Ðặc San kỷ niệm 30 năm Hội Ngộ của SÐ18BB
- Những sự thật Chiến Tranh Việt Nam 1954-1975 của Trung Tướng Nguyễn Văn Toàn, Ðại Tá Lê Bá Khiếu và Tiến Sĩ Nguyễn Văn, tác giả xuất bản.
- Trận Chiến Xuân Lộc của Hồ Dinh
- Theo lời tường thuật của Trung Tá Ðỉnh, LÐT LÐIND.
- Ðại Thắng Mùa Xuân của Văn Tiến Dũng trên trang Web: http://vnthuquan.net/
- Và các cuộc phỏng vấn các chiến hữu Nhảy Dù.

Ðại Úy Võ Trung Tín, Tiểu Ðoàn Truyền Tin SÐND, (714) 545-0105
Ðại Úy Nguyễn Hữu Viên, Tiểu Ðoàn 3 Nhảy Dù, (714) 897-1435

Chúng tôi rất mong được đón nhận những ý kiến bổ chính của các chiến hữu cho những sai sót vì vấn đề thời gian đã trên 30 năm và tài liệu tham khảo hạn hẹp.
Ðiện Thoại: 714-545-0105 email: votrungtin@hotmail.com